میراث فرهنگی ایران

میراث فرهنگی ایران

استاد خالدی

1-میراث راتعریف کنید؟ (ریشه ی ارث) به هر چیزی اطلاق می شود که از گذشتگان و نیاکان به ما از طریق وراثت ، نسل به نسل  رسیده باشد مانند آب ، ملک ،خانه ، خلق و خوی ، مظاهر فیزیکی و کالبدی انسان.

2-میراث فرهنگی را تعریف کنید؟

تعریف اول: آن چیزی را میراث فرهنگی می گویم که فرهنگ و عوامل فرهنگی در ساختار آنها موثرو میراث گذشتگان است که شامل میراث فرهنگی ، اجتماعی ،ملت،قوم ،خانواده و ...می باشد.

تعریف دوم:کلیه آثار به جا مانده از گذشتگان که به نحوی برای شناسایی زندگی گذشتگان و سیر تکامل و تشکیل تمدن ها به عنوان اسناد و مدارک، گزینش و انتخاب و نگهداری می شوند و شامل آثار فرهنگی تاریخی منقول و غیر منقول می باشد.

تعریف سوم:شامل آثار باقیمانده از گذشتگان که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ است و شناسایی آن زمینه ی شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی او میسر می گردد و از این طریق زمینه های عبرت برای انسان فراهم می آید.( این تعریف مطابق قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب سال 1364 میباشد).

 

3-میراث فرهنگی بر چند نوع است ؟ توضیح دهید؟ بر دو/2 نوع است:

الف) مادی-----محسوس و ملموس است مانند:شهرها ،بناها،اشیاء.

ب)معنوی----نامحسوس ،ناملموس و جنبه ی کیفی دارد مانند:زبان-باورها-اعتقادات- آداب ورسوم.

 

4-وظیفه و یا مسئولیت سازمان میراث فرهنگی ایران چیست؟

عهده دار میراث فرهنگی مادی و معنوی استمطالعه و پژوهشحفظ و مرمت و نگهداری آثار فرهنگیمعرفی آموزش میراث فرهنگی ایران مطابق قانون.

 

 

5-آیا نگهداری کلیه عناصر گذشته مطلوب و ضروری است؟ خیر فقط آن دسته از اشیاء و اموالی که نشان دهنده ی فرهنگ باشد مورد توجه قرار میگیرد زیرا این آثار بازگوکننده و برقرار کننده ارتباط فرهنگی انسان در طول تاریخ است .

6-نتایج مطالعات و کاوشهای باستان شناسی ایران بازگو کننده چیست؟

--ایران یکی از قدیمی ترین مراکز بشری در مرحله تولید غذا و پس از دوران غار نشینی بوده است.

-- در مرحله بعد سیر تکامل فنون معماری و خانه سازی از مرحله استفاده از چینه و گل ورز داده شده و خشتهای دست ساز و قالبی را اول بار در ایران و بین النهرین یافتند.

--ابزار سنگی به دست آمده از ساکنان اولیه حاشیه ی کوههای خراسان ،زاگرس و البرزدر نوع خود مستند ترین مدارک کهن تاریخی زندگی انسان است .

--استفاده از فلز در هفت هزار سال پیش در جنوب شرقی ایران در تل ابلیس کرمان و در فلات مرکزی در تپه سیلک کاشان میتوان رد یابی کرد

7-اهمیت حفظ یک اثر فرهنگی (مانند یک تکه سفال) چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهد؟

هر شیئی حامل پیام است .پیامی از چگونگی زندگی ،تلاش و نبرد انسان برای زنده ماندن و غلبه بر طبیعت برای رفع نیاز خود و استفاده ی درست از آنچه در دسترس داشته که این تلاشها بصورت تجربیات راهگشا در تکوین و تکامل تمدن های بشری نقشی اساسی و عمده داشته است. 

8-تصویری که بر سفال هزاره ششم و پنجم پیش از میلاد نقش بسته بیان کننده  چیست؟

بیان کننده ی درک مفاهیم و شناخت از طبیعت توسط مردم فلات ایران در آن روزگار است. سیر پیدایش خط و واقع گرایی انسان نخستین را با توجه به نقاشی های دیواری در دل غارها پی برد.

9-جام برنزی با کتیبه نارام سین مربوط به کدام سال و شهری در ایران است؟

 2400سال پیش از میلاد مسیح و در شهر لرستان

10-میراثهای فرهنگی بر حسب نحوه ی انتقال بر چند نوع است ؟ بیان کنید؟

الف-غیر منقول---این آثار قابل نقل و انتقال نیستند(تپه ها،محوطه ها،بناها،کتیبه ها،نقش یرجسته ها،گورستانهای باستانی،شهر ها و بافت شهری) و باید در محل خود حفظ و با استفاده از تکنولوژی جدید نگه داری شوند و یا به جایگاههای امن منتقل شوند.مانند انتقال معبد و هیولای سنگی ابوالهل سمبل کشور مصر و در ایران سد سنگی دوره هخامنشی در ((درود زن)) فارس و کلیسای ((زر زر )) در خوی ،آذربایجان غربی

ب-منقول---شامل اشیای باستانی و تاریخی و هنری که در گنجینه های ملی و شخصی نگهداری وبه اشیای زیر خاکی(اشیای عتیقه) و روی خاکی( هنگام عملیات ساختمانی وعمرانی و کشاورزی کشف می شوند ) تقسیم می شوند مانند گنجینه ارجان بهبهان سال 62

11-حفاظت از اشیای فرهنگی به چند صورت است / یکی را به دلخواه بیان کنید؟

الف)فیزیکی:

--به کار گیری ویترین های مناسب و ایمنی کامل چون شیشه های نشکن. --قفل های ویژه -- استفاره از گاو صندوق مطمئن --ساختمان مناسب و از پیش طراحی شده برای ارایه ی اشیاء --استفاده از ابزار ایمنی الکترونیکی در داخل ساختمان  --نیروی آموزش دیده برای حراست از خارج از ساختمان --نگهبانهای مجرب در موزه ها و آثار تاریخی --انجمن های حفظ آثار باستانی

ب)فنی و  ج)قانونی 

 

12-در مورد حفاظت قانونی اموال فرهنگی توضیح دهید؟

-- نحوه ثبت و ضبط اموال و نگهداری آن برای دولت از طریق امنای اموال

--تهیه شناسنامه به منظور مستند سازی و دست یابی به اطلاعات مربوط به آن در موقع لزوم برای بهره برداری های میراث فرهنگی

-- سرقت و اعلام آن به پلیس داخلی و بین المللی

13-آغاز دوره های فرهنگی ارائه شده توسط باستان شناسان را بیان کنید؟

*الف)عصر پارینه سنگی یا حجر(دوره پالئولوتیک)>>>>از2میلیون سالپیش تا حدود18 هزار سال پیش.

*ب)عصر میان سنگی (دوره مزولتیک)>>>>از18 هزار سال پیش تا حدود 10000سال پیش.

 *ج) عصر نو سنگی (دوره نئولتیک)>>>>از 10هزار سال پیش تا حدود 6تا7 هزار سال پیش.

* د)عصر فلز (دوره کالکولتیک)>>>> از 6هزار سال پیش تا 5000

  *ه) انقلاب شهر نشینی یا آغاز دوره تاریخی>>>> از 5000سال پیش تا حال ادامه دارد.

14-تکامل شکل انسانی را به ترتیب بیان کنید؟

انسانهای آسترالوپتیکوس>>> هموراکتوس>>>  نئاندرتال >>>  هموساپین

 

15- الف )توضیحات دوره پائولتیک(عصر پارینه سنگی ،یا حجر):

- این دوره شامل 3/سه بخش قدیم ، میانه ، و جدید است.

- یکی از دوره های طولانی  است.

- این دوره انسان از یخ بندهای بسیار سخت و طولانی گذر کرد.

- عصر جانوران قوی هیکل و درنده .

- انسانها در پناهگاهها س سنگی و غار زندگی می کردند.

- وجود سرماس سخت و حیوانات مانع رشد و شکوفایی استعدادهای انسان بود.

***در دوره قدیم پالئولتیک(حجر):

- انسان این دوره ((آسترالوپتیکوس)) بودن و در آفریقا زندگی می کردند.

- حالت بدنشان کاملاً قائم ، آرواره ها اندکی بزرگ، چانه توسعه نیافته و استخوانهایش نسبت به انسان امروزی نازک تر بود.

- ابزار های این انسان  به نام (آشولین)، انواع تبرهای دستی ساطور و چاقوهای نوک تیز از جنس سنگ سخت بود.

- استفده از آتش  جهت نجات از سرما و حیوانات درنده .

*** در دوره میانه پالئولتیک  :

- انسان نئاندرتال ( انسان هوشمند)برای دوره میانه است.

- هنگام راه رفتن پای خود را روی زمین می کشید، سر خود را راست نگه نمیداشت، آروارههایش فاقد چانه،استخوان بزرگ بالای چشم، پس رفتگی پیشانی.

- به کمک سخن گفتن(با لکنت و وقفه) میتوانست شکار دسته جمعی انجام دهند.

- برجسته ترین ویژگیهای انسان این دوره آیین تدفین اوست .در محل زندگی فرد فوت شده (غار) بود همنوع خود را با ابزاهای ساخته شده اش و گلهای وحشی دفن می کردند.

- ادوات ، صنایع و تولیدات سنگی این دوره  موسترین گویند.

-   پیشرفت  ابزار در این دوره  (  تراشه های سنگی  ، ابزار رنده ها  ، قلم های حکاکی  ، سورخ کن ها ، منگنه ها ، چاقوهای پشته دار، گلوله های سنگ چخماق و تبرهای گوناگون) بیانگر افزایش جمعیت و اشتغال انسان به شکار است.

- تیر و کمان در این دوره توسط انسان های  نئانترتال در هنگام  شکار استفاده می شد.

 

**در دوره جدید(پارینه سنگی) پالئولتیک :

- در این دوره نسل انسان نئاندرتال کم کم به زوال رفت و انسانهای جدیدی به نام (( هموساپین)) جایگزین شد.

- از نظر ترکیب جسمانی کاملاً تکامل یافته هستند. (انسانهای امروزی).

- ابزارها نسبت به گذشته تخصصی تر شدند.

- این دوره افزایش جمعیت ، زندگی دسته جمعی ، افزایش شکار و جمع آوری خوراک .

- در این دوره به لحاظ شرایط اقلیمی مناسب انسان از غار نشینی وارد دشت و طبیعت  برای زندگی شد.

- موفقیتهای انسان در دوره پارینه سنگی (پالئولتیک) چه بوده است؟

 1-ایستادن به حالت قائم--- 2-تحول در ساخت ابزار--- 3-کشف آتش

16- ب ) توضیح دوره مزولتیک یا میانه سنگی (یا دوره عصر هنر) :

- آب و هوا به تدریج بهتر شد، رودخانه ها به جریان در آمد ، جنگل های انبوه (بلوط و فندوق و پسته و ...) گسترش یافت.

- انسان کم کم برای شکار و صید ماهی و استفاده از طبیعت به دشت ها سرازیر شد.

- این دوره آغاز عصر هنر  نیز گویند.

-ویژگیهای ابزارهای :انواع تیغه های سنگی، ادوات ظریف هندسی و مثلثی و رواج گسترده مته هاست.این گونه ابزارها بطور

عموم بر روی دسته های چوبی ، استخوانی ،شاخی نصب و به عنوان سر نیزه و چاقو استفاده می شد.

 

 

 

17-مهمترین مکان های زندگی انسان در عصر میانه سنگی (مزولتیک یا عصر هنر ) در ایران  را نام ببرید؟

-غارهای بیستون در کرمانشاه 

 -غار کمربند، هوتو در بهشهر مازندران

 -  علی تپه در شمال ایران

-  دره هلیلان در خرم آباد

 

 

18-ج) توضیح دوره نئولتیک یا نو سنگی :

- در این دوره یک انقلاب داریم ( انقلاب نوسنگی ).

- تحول در سیر تکامل انسان .

- ایجاد کشاورزی و دامداری ( تولید غذا، ذخیره ، اهلی نمودن حیوانات  جهت نیاز روزمره).

- بوجود آمدن ابزارهای جدید مثل داس ، سنگ آسیاب ، هاون ، کج بیل ، و انواع ظروف سفالین دست ساز ، تیر و کمان، سبدبافی، زنبیل بافی ، حصیر بافی ، دوک نخ ریسی ، معماری ، آیین تدفین و مذهب .

- این دوره نتیجه سنت و فرهنگ اجتماعی انسان است.

19-د) توضیح دوره کالکو لتیک یا عصر فلز :

- واژ کالکولتیک از دو کلمه یونانی به معنی مس و سنگ گرفته شده است.

- آغاز این دوره مانند دوره نوستگی در همه مکانها یکسان نیست .

- استفاده از فلز در مصر به هزاره ششم پیش از میلاد .

- استفاده از فلز در ایران و بین النهرین از حدود هزاره چهارم پیش از میلاد .

- استفاده از فلزدر هندوستان از سه هزار سال پیش از میلاد

- استفاده از فلزدر اروپا از دو هزار ق.م 

 

20-تحولاتی که در دوره کالکو لتیک یا عصر فلز در جامعه بشری به وجود آمده است را نام ببرید؟

الف) ازنظر تکنولوژی >>> با ظهور مس بیشتر ابزارهای کشاورزی فلزی شد. کیفیت محصولات کشاورزی بهتر شد.

ابداعات هنری مثل مجسمه ها و اشیای زینتی از جنس فلزپدید آمد. ساختن سفال با استفاده از چرخ سفالگری . و استفاده از خشت های قالبی در معماری طراحی خانه ها  و استفاده از گچ و آهک از تحولات این دوره است.

ب) از نظر اقتصادی >>> گسترش و کشت بیشتر کشتزارها و زمینهای کشاورزی با ایجاد سیستم آبیاری و کانال کشی و اهلی نمودن حیوانات مثل گاو نر که موجب تجارت  تولیدات کشاورزی ، ابزار و اشیاء فلزی ،سفال ، سنگهای فیروزه ،عقیق و لاجورد از تحولات این دوره است.

ج) از نظر اجتماعی >>> با توجه به تحولات در دو حوزه تکنولوژی و اقتصادی  موجب به وجود آمدن تخصص و افزایش تولید ، گسترش محدوده جغرافیایی  روستاها و ظهور مالکیت به عنوان یک اصل مهم اجتماعی ظهور نمود.که مجموع این عوامل مقدمات طبقات اجتماعی و پیدایش دولت ، حکومت ،قانون ، و قوای نظامی  گردید.

ه ) توضیح دوره  انقلاب شهر نشینی  :

- دومین انقلاب  بعد از انقلاب نوسنگی در جامعه بشری انقلاب شهر نشینی است.

- براساس مدارک انقلاب شهر نشینی اولین بار در بین النهرین و سواحل رودهای دجله و فرات به وقوع پیوست.- حسب اعتراف همه باستان شناسان شروع انقلاب در جنوب عراق در سرزمین سومر به وقوع پیوست و به مراکز دیگر سرایت کرد.

21- ویژگی ها و ارمغان های انقلاب شهر نشینی را ذکر نمایید؟

1-    خط و ادبیات 2- تاسیس دولت 3- قانون 4- مالکیت 5- جامعه طبقاتی 6- تعلیم و تربیت

22- تغییر شکل زندگی انسان از دوران غار نشینی به استقرار و سکونت در دشت با توجه به کشفیات ا ز گنج دره هرسین را  مختصر بیان کنید؟ 

- این اماکن  10 هزار ساله هستند.

- این خانه ها با گل ، چینه و خشت خام ساخته میشد و سقف آنهابر تیرچه بلوک قرار میگرفت.

- این خانه ها پس از ورودی کوچک وارد اتاق های بسیار کوچکی شده و دیواره های آن از چینه بالا آمده اند.

- فضای کوچکی به عنوان اتاق آذوقه در انتها قرار دارد که دارای یک خمره دست سازپخته نشده برای نگهداری آذوقه خانواده میباشد.

23- معماری ایلامی را با ذکر نمونه توضیح دهید؟

- معماری متاٌثر از اقلیم نیمه  بیابانی است. به دلیل عدم دسترسی زیاد به چوب ، بهترین ابزار خانه سازی خشت گل خشک شده در آفتاب بوده و الوارها هم برای سقف و آجر کوره ای برای روی نما ، کتیبه نویسی و بافت نما استفاده میشد.

- اتاقها در هر اندازه مورد دلخواه بود ولی عرض خانه ها به اندازه ی الوار مورد استفاده در سقف بیشتر نبود.

- پنجره ها کوچک بود و به حیاط داخلی خانه باز میشد به دلیل در امان بودن از تابش تند آفتاب.

- خانه هایی در شوش ( اتاقهای کوچکی که بهم راه داشتند و حیاطهای فرعی و اتاقهای جانبی برای خدمتکاران و میهمانان و سقف خانه ها به جای الوار بصورت طاق تونلی میباشد) و  چغازنبیل خوزستان( دهانه درگاهها و پلکان طاق بندی نزدیک به نیم دایره به صورت ماهرانه ای ساخته شده اند) نمونه بارز معماری ایلامی است.

 

24- توضیحاتی از معماری ایلامی در چغازنبیل را بیان کنید؟

- اولین اثر تاریخی که در یونسکو به ثبت رسید چغازنبیل می باشد.

-عبادتگاهی چهار طبقه و دو طبقه معبد که هر طبقه معبد کوچکتر از طبقه زیرین ، چهار ردیف پله که در امتداد هم نیستند  طبقات را بهم متصل میکند.

- زکوره یا برج پلکانی هرمی شکل چغازنبیل ویژگی خاص معماری ایلامی بدون تشابه در هیچ جای دیگر ایران است.

- دروازه ای با شکوه راه ورود به محوطه معبد  که دارای تزئینات فراوان و لعاب کاشی است .

- در ورودی یکی از معبدهای دو گانه با ردیفهایی از میله های باریک شیشه تزئین شده که از قدیمی ترین آثار شیشه ای در فلات ایران است.

- در کنار معبد تآٌ سیسات تصفیه آب از استخری تشکیل شده که آب رودخانه پس از ورود به آن از یک کانال عمودی عبور و در بالای این کانال محفظه های شن و ماسه و گرد ذغال قرار داشت و آب با عبور از این مسیر تصفیه می شد و بصورت زلال و شفاف به حوض دیگری جاری میشد که این تاٌسیسات یکی از بدیع ترین ابتکارات در سرزمین ایلام است و معابر زیر زمینی این قسمت دارای طاق گهواره ای یا ضربی است که باز هم از شاهکار های معماری این دوره است.

- در حومه شهر شوش و دور تر از محوطه مقدس ، بقایای سه کاخ باقی مانده است .یکی از کاخ ها دارای گور های زیر زمینی و آثار بجا مانده از جسد های سوخته (مانند گور خانه هایی در هفت تپه ).

25- در باره ی << دژ حسنلو >> چه میدانید؟

- دیرینه ترین جایگاههای باستانی در آذربایجان به لحاظ معماری ایلامی است.

- متعلق قرن 8و9 پیش از میلاد و به اقوام مانایی تعلق داشت.

- دارای باروی سنگی و گچی است.

- این مجموعه از اتاقهای بزرگ با ستونهای متعدد و اتاقهای درازی که  در اطراف آن  قرار دارد تشکیل شده است.

26- در مورد<<  تپه بابا جانی >>چه میدانید؟

- در مرکز لرستان سه کاخ مستحکم که به احتمال زیاد به نیمه ی  دوم قرن هشتم پیش از میلاد تعلق دارد باقی مانده است.

-تالار مرکزی در مربعی به طول عرض و ارتفاع تقریبی 12 متر ، سقفی مسطح بر چهار ستون نامنظم دوکی شکل قرار گرفته است.

- تالار و اتاقهای پیرامون دارای آتشدان یا بخاری دیواری  و هواکش که مانند هواکشهای امروزی از میان دیوار به بالای سقف راه داشت و گرمای درون خانه را تاٌمین میکرد  مثل نمونه های ایلامی است.

27- در مورد معماری مادها توضیحات مبسوط بیان کنید؟

محل زندگی مادها در <<گودین تپه>> نزدیک کرمانشاه از بقایای آثار معماری متعلق به یک دژ دیده شده است.

-دارای چندین ردیف اتاق و یک حیاط بزرگ در محوطه ،دیواری به طول 65متر در امتداد جلوی دژ  بنا شده و برجی از خشت خام و بقایای یک آشپزخانه با اجاق و نیز آخور دیده میشود.تالار پذیرایی با 5 ردیف ستون چوبی که 6ستون در هر  ردیف و پاستونهای سنگی هنوز باقی مانده است.

28- آرامگاه کورش کجاست؟ پاسارگاد

29-آرامگاه سکاوند در چه قرنی و کدام منطقه  واقع شده است ؟

قرن 6و7 پ-م در دامنه کوه استودان ( استودان =گور خانه)

30- دخمه سنگی شیرین و فرهاد مربوط به کدام دوران و کجا واقع می باشد؟

دوران مادها-در کوهستان شمالی صحنه کنار بزرگراه همدان-کرمانشاه-نقش فروهر بالای غار نشان دهنده ی ایمان مذهبی مردم است.

31-دخمه های سنگی ماد بیانگر چیست؟

معماری صخره ای ویژه ای از دوران ماد در کوهستانهای  جنوب دریاچه ارومیه بر جای مانده است که محل نگهداری درگذشتگان آن قوم بود.آنها جسد مردگان خود را به خاک نمی سپردند،آنان را در این دخمه ها قرار می دادند تا متلاشی شوند و از بین بروند و سپس استخوانهای آنها را دفن می نمودند.

32-در مورد هنر ایرانی (هنر شاهی) مربوط به معماری دوران هخامنشی چه می دانید؟

مهمترین جلوه ی هنر این دوران در کاخ های تخت جمشید که به فرمان داریوش اول و فرزندش خشایار شاه اول  که پیش از میلاد ساخته شد می توان اشاره کرد.

  به تخت جمشید(پرسپولیس - هزار ستون-  صد ستون   چهل منار   پارسه) هم می گویند.

کامل ترین بنای بر جا مانده در پاسارگاد ساختمان سنگی کوچکی با دو شیب میدانند.این بنا آرامگاه کوروش کبیر است.

محوطه پرستشگاهی با دو ستون سنگی پله دار، برج سنگی (زندان سلیمان)،تعدادی ساختمان کوچک ستون دار قابل شناسایی هستند. شاید مرگ ناگهانی کوروش  باعث شد که برنامه ساختمانی در پاسارگاد نیمه تمام باقی بماند.

داریوش اول فرمان داد تا کاخ وسیعی در جایگاه تازه ای(نزدیک به پاسارگاد) به عنوان پایتخت اداری  در شوش برپا شود.

و در اواخر دوران سلطنت کاخی ( پارسا یا پرسپولیس) در مرکز سرزمین پارس ،کنار شرقی جلگه مرودشت برپا سازد.که به سه بخش تقسیم میشد.

صفه ی اصلی بنام تخت جمشید.شاه کوه که در دامنه ای مرتفع تر از صفه قرار داردو ساختمانهای سطح دشت در جنوب و غرب صفه.بیشتر کاخها روبه شمال قرار داشتند، اما کاخ داریوش و اردشیر سوم رو به جنوب بنا شدندبرای اقامت زمستانی.

دارای 4گور خانه های شاهی درون بدنه قائم 6کیلومتری شمال جایگاه کاخ و 2 تای دیگر در شاه کوه مشرف به صفه کنده شده است.

بیشتر بناهای روی صفه ، گاوهای بال دار بزرگ ،موجودی نیمه ربانی و حامی بشر به شکل گاو میش بالدار با سر انسان،ستونهای بزرگ  در تالارهای وسیع و سر ستونهای مزین به گل و گیاه و سر ستون های الهام گرفته  از سر جانوران  از تزئینات می باشد.

 

33-معماری دوره اشکانیان را به طور مختصر بیان کنید ؟

شهر را بصورت دایره می ساختند به لحاظ دفاع و حراست از شهرو گرد آن دیواری بلند می کشیدند.

مانند کاخ <<کوه خواجه>> که قرن اول میلادی بر فراز جزیره ای در میان دریاچه هامون (سیستان) واقع است.حیاط مرکزی کاخ آثار دو ایوان بزرگ در سمت راست و چپ حیاط  میباشد.

معبد آناهیتا در کنگاور و برج آتشکده به نام میل آژدها نزدیک ممسنی فارس از این دوره است.

34-در مورد معماری دوره ساسانی  چه میدانید؟

پایتخت کوچک پادشاه ساسانی ،اردشیر اول کاخ قلعه دخترخارج از شهر فیروز آباد نام دارد.مانند آشیانه عقاب بر سر یک تخته سنگ ، وسط گردنه ای که منظره زیبای طبیعی دارد قرار گرفته است.دیواره های خارجی به شکل بارو و دارای ستون های چهار گوش و داخل بنا تالار های بزرگ ایوانی ساخته شده با تزیین طاقچه های گچ کاری شده .

یک سوی این کاخ به طرح آپادانا ایوانی به طرف خارج بنا و تالار های مربع شکل در اطراف  و سوی دیگر اتاقهایی در پیرامون حیاط مرکزی جای گرفته است.

از دیگر آثار معماری این دوره کاخ اعجاب آور بیستون است.شاپور اول بعد از شکست لشگر امپراتوری والرین و اسارت، برای ساخت شهری جدید <<گندی شاپور>>به معنای << لشگر شاپور>> در شوش به کار گرفته شدند.

این بنا دارای چهار طبقه با طاقنما ، نیم ستون در کنار هر طاق ، در مرکز طاق یک ایوان بزرگ به بلندی 37متر و درازی43متر پا برجاست. 

 شاپور شهر بیشاور به معنای شهر زیبای شاپور در زادگاهش (فارس) را بنا کرد.

تالار بزرگ کاخ شاهی با قلوه سنگ و ساروج ،64طاقچه در دیوارهای تالار و نقاشیها و گچ بری های تزیین شده یک معماری ایرانی باشکوه را به نمایش گذاشت.بخش دیگری از کاخ پرستشگاهی که دارای چهار ورودی و هر ضلع آن 14متر است به جا مانده است.

آثار معماری دیگر دوره ساسانی کاخ بزرگ و آتشکده قصر شیرین منسوب به خسرو دوم و کاخ دامغان مطرح است. اوحای گچ بری شده از حیوانات مانند گراز ،طاووس ،غزال که با توجه به متون شاهنامه هر حیوان مظهر یک ایزد نیکوکار است . طاق ،گنبد ایوان و معابد فراوان ،تزیینات معماری بصورت روکش بنا و گچ بری و نقاشی دیواری داخل بنا به کار رفته است

35-آتشکده های مهم دوره ساسانی را نام ببرید؟

کاریان فارسآذرگشنسب تخت سلیمان و آتشکده خراسان و دو آتشکده در تنگ لرستان (تنگ چک چک) .

 

36- بناهای دوره اسلامی به چند گروه تقسیم می شوند؟

بنا های مذهبی شامل مساجد، آرامگاه ها ،مدارس، حسینیه ها، تکایا و مصلی ها.

بناهای غیر مذهبی شامل پل ها ، کاخ ها ، کاروانسراها، حمام ها ، بازار ها ، قلعه ها و آب انبار ها

 

37-بعد از غارها و زیستگاههای قدیمی،مهمترین میراث فرهنگی تاریخی غیر منقول کشور ....................می باشد..

 جواب گزینه جای خالی =(تپه های باستانی سیلک کاشان)

38-بطور مختصر هر آنچه در باره ی تپه های سیلک  میدانید بیان کنید؟

(دربیست و چهارم شهریور سال 1310 تپه های سیلک کاشان در فهرست آثار ملی ایران با شماره 38 به ثبت رسید)

تپه های سیلک  شامل دو تپه است. تپه کوتاه شمالی تپه بلند جنوبی در جاده فین کاشان قرار گرفته اند.

تپه ها در دشت حاصلخیز و پر آب امکان مهاجران و ساکنان اولیه دشت جهت کشاورزی و زندگی فراهم را ساخته بود.

با توجه به حفاری ها مشخص شده آثار تپه شمالی از جنوبی قدیمی تر است.

تپه شمالی شامل دو دوره سیلک 1از 5لایه و سیلک 2 از 3 لایه تشکیل شده است.

39-سفال های تپه سیلک کاشان چه خصوصیاتی دارند؟

نقش سفال ها با رنگ سیاه و به صورت ساده و هندسی شامل اشکال حیوانی و گیاهی است

 

 

40-مشخصات 5لایه دوره سیلک یک تپه های شمالی را ذکر کنید؟

لابه 1- فاقد آثار ساختمانی و سفال بصورت دست ساز و نامنظم بوده است.

لایه2- آثار ساختمانی از سنگ و خشت، مردگان را در کف خانه هایشان دفن میکردند.سفال قرمز و نقاشی شده با نقش سیاه رنگ استفاده میکردند.

لایه3- سفال نقاشی شده ی تیره رنگ ،ابزار مورد استفاده استخوانی ، سر گرز ، اشیای مسی و دسته کارد .

لایه4-استفاده از نقشهای گیاهی و هندسی بر سطح داخلی حروف

لایه5-استفاده گسترده از ابزارهای سنگین استخوانی و مسی

41-مشخصات 3لایه دوره سیلک 2 تپه های شمالی را بیان کنید؟

لایه 1-استفاده خشت خام برای معماری، دفن مردگان کف خانه ها،ساخت سفال قرمز منقوش با نقس سیاه و استفاده از ظروف کوچک.

لایه2-ظریفتر شدن سفالها و ساخت ظروف و جام پایه داربا نقوش گیاهان و حیوانات .

لایه3-وجود ابزار سنگی و مس چکش خورده و پایان این دوره مهاجرت به تپه های جنوبی .

 

42-در مورد مهر و تنوع ادواری آن توضیح دهید؟

بعضی از مهرها به دوره پیش از تاریخ و پیدایش خط تعلق دارند. مهر یک علامت یا نشانه به جای امضاء ،یادگار و یابود ،جهت محفوظ نگاه داشتن نامه ها و بسته های امانی، بابت ضمانت ،خرید و فروش و محاسبه  گزند از چشم زخم کاربرد داشته.مهرهای پیش از تاریخ نقوش نامنظم و سمبلیک .دوره هخامنشی نقوشی با اشکال مخروطی و به کمک کتیبه های خطی ، دوره اشکانی مهرها دارای نقش نگینی بودند.دوره ساسانی مهرها اغلب نیمکره های کوچک با قاعده نقوش .دوره اسلامی مهرها با خط کوفی ،نسخ ،ثلث ،نستعلیق و یا خط نقاشی بودند.

43 –در مورد پیدایش فلزو کاربردآن توسط انسان چه میدانید؟

دانشمندان در مورد اینکه  چه  نوع  فلز برای اولین بار توسط انسان استفاده شده نظریه های مختلفی دارند. <<جورج ساویج>> در کتاب تاریخ مختصر برنز می گوید: اولین فلز استفاده شده توسط انسان قبل از مس ، طلا بود اما برای علمی بودن این نظریه مدرکی ارائه نشده .با توجه به این که طلا به صورت خالص در طبیعت وجود دارد ، خاصیت چکش خواری و فساد ناپذیری دارد می توانسته مورد بازسازی قرار گیرد به همین لحاظ هیچ وقت اشیاء و آثار قدیمی  اولیه طلایی به دست ما نرسیده است.اکثر باستان شناسان معتقدند مس اولین فلز مورد استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ است.قدیمی ترین فلز مکشوفه درغرب ایران ، ناحیه ی علی کش و تل ابلیس کرمان  و تپه حصار دامغان و در لایه سوم تپه های سیلک میباشد .

کاربرد فلز در نواحی و قبایل مختلفی که کار دامپروری ،کشاورزی رونق  داشت به ظهوررسید.  فلزات (مسی،نقره ای و برنزی) جای اشیاء سفالی و سنگی استفاده بیشتری پیدا کرد .در ساخت ابزار جنگی فلزی و تشکیل حکومتها ، جنگها ، باعث  کاربرد و پیشرفت فلز شد.

44-تقسیم بندی تمد نهای انسانی با توجه به بررسیهای اولویت آثار یافت شده باستان شناسان را بیان کنید؟

دوره نوسنگی بیش از هفت هزار سال پیش از میلاد شروع ، به دوره مس و سنگ حدود 3200سال پیش از میلاد که همزمان با دوره پیدایش نگارش منتهی میشود. زندگی بشر پیشرفت کرد . از روستا نشینی به زندگی جمعی رسید و با کشاورزی و دامداری آشنا و روش های بافندگی ، انواع سفالگری و ذوب مس و ساخت ادوات مسی را از راه تجربه آموخت.

45-نقش سفال در دوره های پیش از تاریخ ،دوره های تاریخی(آغاز شهر نشینی)و در دوره اسلامی را به اختصار بیان کنید؟

در دوره نوسنگی انسان یک جا نشینی را انتخاب کرد ، خانه های ثابت بناکرد.و با امکانات بیشتری به تولید سفال پرداخت.در آغاز مرحله شهر نشینی سفال بیشتر به عنوان ابزار زندگی روزمره کاربرد داشته کوزه گری احیاء و نقش بیشتر کوزه های سفالی ماهی آتش و گوزن بود.در دوره اشکانیان فن ساخت سفال لعاب دار و دوره ساسانی لعاب یکرنگ قلیایی رایج و در دوره اسلامی  پیشرفت سریع و تغییر در تکنیک پخت سفال و یافتن لعابهای متنوع ایجاد شد.