جزوه شبکه های اجتماعی
استاد بوستانچی
یک شبکه اجتماعی یک ساختار اجتماعی است که ازگرههایی تشکیل شده اند که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی بهم متصل هستند مانند دوستی ها ، خویشاوندیها ، مسیرهای هواپیمایی و ...
گرهها (تارک ها ) :
گرهها که به آنها عامل ها یا تارک ها یا آیتم ها هم گفته میشوند میتواند نمایانگر چیزهای بیشتری باشند اغلب آنها نماینگر مردم یا ساختارهای اجتماعی نظیر گروهها ، تیم ها ، سازمان ها ، نهادها ، استان ها یا حتی کشورها و غیره .... باشند.
رابطه : روابط ارتباطی است که میان گرهها برقرار است . روابط میتواند دوستی ، علاقه ، اطمینان ، یا برعکس تعارض و یا بسیاری چیزهای بیشتر باشد . روابط میتواند یک سویه یا دوسویه باشند.
1- هویت : هویت در شبکه های اجتماعی به سمت واقعی تر شدن پیش میرود و افراد مایل نیستند فرد ناشناس را به لیست دوستان خود اضافه نمایند.
2- به اشتراک گذاری و یادگیری : افراد علاقه مندند هر چه سریع تر اطلاعات یا محتوایی را که تولید کردند به اشتراک گذارند این محتوی ممکن است خبر ، فیلم ، عکس یا مقاله یا طنز یا دیدگاه شخصی یا تجربیات آنها باشد.
3- بسیج کنندگی و سازماندهی: شبکه های اجتماعی قدرت بسیج کنندگی دارند یعنی میتوانند افراد را در یک زمان و مکان در محیط واقعی گرد هم آورند یا در محیط مجازی به کمپین بپردازند.
4- دوستی : تعمیق دوستی ها بین همکلاسی ها ، همکاران ، هم عقیدها ، دوستی های بین جنس مخالف و غیره ...
5- استناد و تعمیم : فیلم ، عکس ، صدا و متون اصلی رسانه ها قابلیت استناد و تعمیم را بالا برده است.
6- گپ زدن ( چت کردن ): شبکه های اجتماعی قابلیت گپ زدن یا چت کردن را بالا برده است.
7- جهانی شدن : حذف مرزهای زبانی ، مهمترین اتفاقی است که در فضای مجازی وجود دارد.
8- سرگرمی : طنز ، شوخی ، سرگرمی ، کارهای منتاژی و فتوشاپی ، دست انداختن ، سیاست مداران ، معما طرح نمودن و غیره ... از ویژگیهای این شبکه است.
9- جستجو کردن : از طریق ترکیب موتورهای جستجو و بسیاری از شبکه ها شما میتوانید هم زمان جستجو کنید و جستجو شوید.
10-اطلاع رسانی و خبر رسانی.
11-ترکیب با موبایل : اغلب این فناوریها با استفاده از موبایل ، قابل دسترسی هستند.
12-تحرک اجتماعی
شبکه های اجتماعی در ساده ترین تقسیم بندی میتوان به دو گروه عمومی و تخصصی تقسیم بندی کرد.
در شبکه های اجتماعی عمومی کاربران با انگیزه ها و اهداف مختلف حضور دارند ولی در شبکه های اجتماعی تخصصی بر اساس موضوعی ویژه شکل گرفته اند و تعداد کاربرانشان نیز محدود است.
در شبکه های عمومی هرنوع کاربری حضور دارد و اغلب دوستان و آشنایان را میتوان در آن پیدا کرد اما در شبکه های تخصصی در محوریت موضوع مشخص فعالیت دارند.
در سیاست گذاریهای رسانه ای و اجتماعی در دنیا سال هاست که مسئله ای به عنوان سواد رسانه ای مطرح شده است.
سواد رسانه ای به زبان ساده عبارت است از : مجموعه مهارتهایی که شهر وندان برای مواجهه با رسانه های جدید لازم است بیاموزند. در اغلب کشورهای دنیا با حمایت های مستقیم و غیر مستقیم دولتی آموزش های لازم از طریق خانم ها و برگزاری دوره های آموزشی شهر وندان ارائه میشود تا نحوه ی مواجهه با رسانه ها را فرا بگیرند در برخی کشورها این سطح آموزش حتی به کتاب های درسی مدارس نیز رسیده است . شهر وندان از همان سنین کودکی و نوجوانی به سلاح سواد رسانه ای مجهز میشوند. این سواد شامل اطلاعات اولیه ، قابلیت ها ، فرصتها و نحوه ی بکارگیری تکنولوژیهای جدید و آسیبهای احتمالی و نحوه ی مقابله با آن ها است.
تعریف جرم : فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد.
بنا براین در ارتباط با شبکه های اجتماعی مجازی برای مجرم دانستن افراد بر اساس قانون جرائم رایانه ای ، ابزارها (فیسبوک ، تلگرام و ....) دارای اهمیت نیستند آنچه مهم است جعل ، تخریب ، جاسوسی و مانند اینها ست که چه از طریق شبکه های اجتماعی و یا ابزارهای رایانه ای ارتکاب یابد.
1-تعاملات چهره به چهره را کاهش میدهد:
با گسترش شبکه های اجتماعی استفاده ی بیش از حد از این شبکه ها رو به افزایش است در نتیجه زمان کمتری را برای گذران اوقات با افرادی خواهیم یافت که بصورت فیزیکی در اطرافمان حضور دارند.
2-افزایش احساس نیاز به توجه :
یکی از معایب شبکه های اجتماعی دریافت لایکهای بسیار در ازای ارسال پستهایی که بصورت سلیقه ای ارسال میشود. رقابت بی پایان برای بدست آوردن لایک بیشتر و کامنتهای متعدد زمان بسیار زیادی را از کاربران میگیرد.
3-کاهش توجه به اهداف واقعی زندگی :
توجه بیش از حد به دنیای مجازی و اختصاص به زمان گسترده به این فضا افراد را از دنیای واقعی و رسیدن به اهداف مهم باز میدارد. اکثر جوانان به جای اینکه با تلاش و پشت کار مهارتهای لازم برای رسیده به اهداف عالی خود را کسب کنند ترجیح میدهند که فوق ستاره ای در فضای مجازی تبدیل شوند.
4-افزایش خطر ابتلا به افسردگی:
با توجه به مطالعات انجام شده افرادی که نسبت به استفاده از شبکه های اجتماعی رفتاری اعتیاد گونه دارند نسبت به افرادعادی احساسات منفی بیشتری از جمله افسردگی را تجربه میکنند و افرادی که سابقه افسردگی دارند بیش از دیگران در معرض خطر هستند.
5-احتمال افزایش شک های عاطفی در فضای مجازی :
به دلیل معلوم نبودن هویت واقعی افراد ، سطحی و گذرا بودن ، دسترسی آسان ، نبودن فضای واقعی و رو در رو ارتباطی که در شبکه های اجتماعی شکل می گیرد بسیار سطحی و گذراست.
6- کاهش خلاقیت :
تاثیرات منفی گشت و گذارهای بی هدف در شبکه های اجتماعی موجب از بین رفتن خلاقیت می شود زیرا افراد با انبوهی از اطلاعات متنوع مواجه هستند که این اطلاعات بصورت منسجم و منظم در ذهن سازمان دهی نمیشود و اغلب مورد استفاده هم قرار نمیگیرد.
7-به خطر افتادن حریم خصوصی:
طبق افشاگری هایی که صورت می گیرد دسترسی به اطلاعات افراد از طریق شبکه های اجتماعی بسیار ساده می باشد.
8- تاثیر در سیستم خواب و سلامت افراد:
نوری که از صفحه نمایش دستگاههای الکترونیکی مختلف به چشم بر خورد میکند ذهن را فریب داده و القا می کند که زمان خواب نیست و همانطور که میدانید یکی از علائم کلیدی در سلامت افراد خواب کافی است و عوارض بی خوابیهای مکرر بر هیچ کس پوشیده نیست.
1- خیانت
2- دوستی های نادرست و نامتعارف میان زنان و مردان به خصوص متاهلین
3- ایجاد عشق های مثلثی
4- روابط نامشروع
5- کاهش ارتباط کلامی بین اعضای خانواده بین 15تا17دقیقه
6- تخریب اصول و ارزشهای فرهنگی و دینی
7- کم توجهی به سبک زندگی اصیل ایرانی
8- ایجاد بی اعتمادی در بین اعضای خانواده
سلامت اجتماعی به عنوان ارزیابی فرد از کیفیت روابط خود با خانواده نگران و گروههای اجتماعی تعریف شده است . در واقع مقیاس سلامت اجتماعی بخشی از سلامت فرد را می سنجد که نشانگر رضایت و خوشنودی یا عدم رضایت فرد از بندگی و محیط اجتماعی است.در واقع شامل پاسخهای درونی فرد( احساس، تفکر، رفتار) نسبت به محیط پیرامون خود است
با توجه به دیدگاه "کییز" که پنج بعد را برای سلامت اجتماعی در نظر گرفته به بررسی تاثیرات رسانه ها و شبکه های اجتماعی در سلامت اجتماعی می پردازیم:
1) ادغام اجتماعی: به عنوان یکی از ابعاد سلامت اجتماعی بیان می دارد که افراد سالم احساس می کنند که بخشی از جامعه هستند و شبکه های اجتماعی به عنوان محیطی مجازی امکان و شرایط لازم برای ارتباط فرد با جامعه ی گسترده ای از افراد را فراهم می آورد فرد از طریق عضویت در این شبکه ها خود را در اقیانوسی عظیم از جامعه مجازی می بیند و به نوعی می توان گفت که شبکه های اجتماعی به جهت قابلیت خود در ایجاد گروه های اجتماعی در فضای مجازی فرآیند ادغام اجتماعی را فراهم می آورد.
2)پذیرش اجتماعی : کاربران شبکه های اجتماعی بر مبنای اعتمادی دو جانبه به یکدیگر اعلام دوستی می کنند و از این یاد می گیرند که به دیگران اعتماد کنند آنان به تدریج باور می کنند که دیگران می توانند مجریان و قابل اتکا باشند.
3) همکاری اجتماعی : شبکه های اجتماعی نوعی بستر سازی مناسب برای همکاری اجتماعی را فراهم می آورند از یک طرف تشکل های مشارکتی با جلب همکاری افراد ضمینه امکان هر چه بیشتر آنها را به جامعه فراهم آورده و مشارکت فرد در امور اجتماعی بصورت آنلاین و آفلاین را افزایش میدهند و از سوی دیگر با بسط شبکه های اجتماعی مجازی و تقویت همبستگی اجتماعی به گسترش مشارکت فعالانه و داوطلبانه ی افراد جامعه کمک میکنند.
4) شکوفایی اجتماعی : مردمی که دارای سلامت اجتماعی هستند قادر خواهند بود که در شکوفایی اجتماعی جامعه ایفای نقش نموده و در این رابطه خود را مسئول بدانند و یا به قول "کییل" خود را ذینفع بدانند . شبکه های اجتماعی بر اساس کارکرد اطلاع رسانی و آگاهی بخشی خود بستر لازم جهت آگاهی افراد جامعه از ظرفیت ها و روند تحولات اجتماعی جامعه را ایجاد می کند . لذا می توان انتظار داشت که استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی شرایط لازم برای تشخیص و درک مسائل اجتماعی پیرامون خود را دارند چرا که بسیاری از اطلاعات موجود در صفحه کاربران نیازها و خواسته های درونی آنهاست که در اکثر مواقع بیان می شود.
5) ربط یا وابستگی اجتماعی : در شبکه های اجتماعی افراد به گونه های مختلف و متفاوتی از فرهنگ ها و سبک های رفتاری و شیوه زندگی آشنا می شود . در این مسیر نوع برخورد هر یک از افراد با این هویت ها و فرهنگ ها متفاوت است . شاید بتوان گفت که افراد در هنگام برخورد با دیگران احساس هویت پیدا می کنند و این احساس هویت همان ربط یا وابستگی اجتماعی است که حس بودن را در او تقویت می کند و خود را آینه دیگران می بیند.