نمونه سوالات درس شیوه های اطلاع رسانی(فصل دوم-قالبهای پیام) استاد: قلیزاده

نمونه سوالات درس شیوه های اطلاع رسانی(فصل دوم-قالبهای پیام)

استاد: قلیزاده

1-خبر چیست ؟

 خبر گزارشی بی طرفانه ، دقیق و در عین حال صحیح و عینی از یک رویداد مفروض است.

2-ارزشهای خبری را نام ببرید و هریک را توضیح دهید؟(هفت مورد)

1-       در برگیری:رویدادی که در زمان حال یا آینده بر روی افراد زیادی از جامعه تآثیر بگذارد  . ممکن است زیان مادی و معنوی ،مستقیم و غیر مستقیم بر روی افراد جامعه داشته باشد.در مورد مخاطبان یک رسانه نسبی است.مانند (تعویض شناسنامه کلیه اتباع کشور ، اثر و فراگیری ارزش خبری برعموم مردم است).

2-      شهرت : اشخاص حقیقی و حقوقی و حتی برخی از اشیاء به خاطر معروف بودن و یا فعالیتهایشان در جامعه ملی و فراملی شناخته میشوند ، ارزش خبری دارند.مانند (ریاست جمهور به آلمان میرود).

3-      برخوردها، اختلاف ها ،درگیری ها، منازعه ها: این رویدادها حاوی برخورد میان افراد ،گروهها ،ملت ها یا حیوانات در طبیعت است. ممکن است درگیری فیزیکی و یا ایدئولوژیکی باشد .مانند سرقت ،قتل ، جنگ و ...

4-      استثناها ، شگفتی ها : رویدادهای غیر عادی و نادر که بر خلاف پیش بینی یا انتظار اتفاق می افتد.مانند سرقت غیر عادی است ولی عجیب نیست ولیامکان دارد  نحوه ی سرقت عجیب باشد.

5-      بزرگی و فراوانی تعداد و مقدار: رویداد خبری که ارزش آن به اعداد و آمار مربوط است.مانند بروز سیل و میزان خسارتهای جانی و مالی ، هرچه این میزان بیشتر باشد ارزش خبری آن بیشتر است.

6-      مجاورت :  رویدادی که برای یک نفر خبر و برای دیگری خبر نباشدمانند رویدادی که برای اهالی یک شهر اتفاق افتاده باشد(معرفی کاندیدهای شورای شهر) برای شهر دیگر ارزش خبری یکسانی ندارد.مجاورت میتواند به دروصورت جغرافیایی و معنوی(دانشمند ایرانی در فرانسه مرد علمی سال شد) برای مخاطبان ارزش خبری داشته  باشد.

7-      زمان یا تازگی رویداد: رویدادی که امروز اتقاق فتاده است اگر امروز گزارش شود ارزش خبری ویژه ای دارد و اگر همان روز گزارش نشود از جنبه ی کار روزنامه نگاری به تاریخ پیوسته است. از نظر انتقال پیام خبری اگر خبر به موقه منتشر نشود ، خواننده خبر را منابع دیگر دریافت میکنند بهمین لحاظ رسانه ها همواره در حال رقابت با یکدیگرند.مانند (شروع بیماری وبا در کشور-دارای ارزش خبری به لحاظ زمان و یا بیماری وبا در سال گذشته کشور –ارزش خبری به لحاظ زمان ندارد یا کاسته شده است).

3-عناصر خبر را برشمارید و توضیح دهید؟

 که ؟ - کجا ؟ - کی ؟ - چه ؟ - چرا ؟ ، چگونه ؟

* که ؟ (روزنامه نگار باید بداند که چه کسی ، چه کسانی و یا چه چیزی در پیدایش رویداد دخالت داشته )عنصر« که » در بحث ارزش خبری «شهرت» گفته میشود.

* کجا ؟ ( عنصر «کجا» محل وقوع رویداد را مشخص میکند .

* کی ؟ ( عنصر زمان یکی از عناصر خبری وقوع رویداد است که خواننده باید از آن آگاهی داشته باشد.

* چه ؟ ( عنصر « چه » به ماهیت و فعلیت رویداد مربوط میشود . خواه فعلی انجام شده باشد یا نشده . امکان دارد یک خبر چند عنصر «چه » داشته باشد ،خبرنگار باید تشخیص دهد کدام  مطلب  یک رویداد از اهمیت بیشتری برخوردار است که این انتخاب به خط و مشیء  رسانه مربوط میشود).

*چرا ؟  چگونه ؟ ( عنصر «چرا» علت بوجود آمدن رویداد است و «چگونه » نحوه ی چگونگی و طریقه ی وقوع رویداد رابیان میکند.این دو عنصر جنبه های تحلیلی و توصیفی رویداد ها را تبیین میکنند.

4- لید راتعریف کنید ؟

پاراگراف یا بند اول خبر را در تنظیم خبر به سبک هرم وارونه لید گویند. در زبان انگلیسی به معنی هدایت و راهنمایی است. لید خبری معمولآ یک یا دو جمله است که خواننده را ترغیب به خواندن متن خبر میکند.

5- انواع لید را نام ببرید و هر یک را توضیح دهید ؟

1-      لید سوالی یا استفهامی : با یک پرسشی که جذابیت ،گیرایی و کنجکاوی داشته باشد آغاز و دانستن پاسخ خبر آن را در مخاطب ایجاد و اورا به شوق خواندن خبر بکشاند.

2-      لید نقلی : نقل کردن مهمترین قسمت از گفته های اشخاص (شهرت) در پاراگراف اول خبر ، لید را نقلی میسازد.

3-      لید تاریخی : ضمن یادآوری سابقه ی رویداد یا ذکر تاریخچه که به حادثه کنونی منتهی شده ، میتوان علاقه مندی مخاطبان را تحریک کند.

4-      لید تشریحی و تحلیلی :  پر استفاده ترین  لید در خبرهای عمدتآ سیاسی و اقتصادی و گزارشهای خبری است . روزنامه نگار با بهره گیری از آگاهیها و رویدادهای خبری متصل به هم و از مجموع آنها میتواند به تحلیلی مبنی بر واقعیت دست یابد .و به مخاطب ارائه دهد.

5-      لید توصیفی : تصویر سازی با استفاده از واژگان وصفی به منظور القای زیباییها و تحریک احساسات .(توصیف زیبای طبیعت یک روستا)

6-      لید ضرب المثل (تمثیلی) : شروع این لیدها با ضرب المثل و بیانگر موضوع رویدا است . ضرب المثل باید با نوع رویداد هماهنگی  داشته باشد و در واقع مصداق رویداد باشد.

7-      لید فهرستی : در برخی از رویدادها نکات مهم مثل هم از نظر ارزشهای خبری مانند فراگیری وجود دارد که به صورت فهرست شده میتوان در لید قرار داد.

8-      لید قیاسی ( مقایسه ای ) : اختلاف  و یا تشابه بین دو رویداد و یا مقایسه دو وضعیت با هم

9-      لید ساده (مستقیم ) و لید عمقی : اینگونه لیدها چون لیدهای پاسخ دهنده به عناصر  خبر هستند ،ساده و مستقیم به مهمترین قسمت خبر میپردازند با این تفاوت که در لید عمقی اطلاعات بیشتری درباره رویداد ذکر میشود و طولاتی تر از لید ساده لست .

10-  لید فشرده (متراکم ) و لید چند خبری : لید فشرده  و چند خبری از جهت تراکم اخبار به هم شبیهند اما  این اختلاف که در لید فشرده تراکم اطلاعات یک رویداد با آگاهی های تقریبآ همطراز اهمیت نگارش میشود ولی لید چند خبری معمولآ برای خبرهای تلفیقی یا گزارشهای خبری نوشته میشود.

11-  لید غیر متعارف : بطور دقیق به نوع خبر ،  ذوق و خلاقیت  خبرنگار بستگیدارد .این لید  در نگارش خبرهای حوادث ،ورزشی و هنری مورد استفاد ه بیشتری دارد.

 6- تنظیم خبر به سبک هرم وارونه به چه صورت است ؟ شرح دهید؟

یکی از کاراترین روش انتقال اطلاعات است چکیده و یا مهمترین مطلب رویداد ، در انتهای خبر و کم ارزش ترین مطلب در انتها قرار میگیردو هر قسمت بسته به میزان اهمیت آنها از بالا به پایین تنظیم میشود                                                                            

7-تنظیم خبر به سبک تاریخی را توضیح دهید ؟

مطالب به ترتیب زمان وقوع یا به ترتیبی که اتفاق افتاده تنظیم میشود.استفاده از این سبک به نوع مطبوعات اعم از روزنامه ،مجله و نوع رویداد و شناخت از مخاطبان هر رسانه ی خبری دارد. بطور کلی نگارش خبر در سبک تاریخی با یک مقدمه کلی شروع میشود که زمینه ها و موارد کلی مطلب خبری را مطرح میسازد.

8- تنظیم خبر به سبک تاریخی همراه با لید را توضیح دهید ؟

برای نگارش مطالب خبری ترکیبی از سبک هرم وارونه و تاریخی استفاده میشود. در تهیه خبر ابتدا چکیده مهمترین مطلب بصورت «لید» در پاراگراف اول خبر قرار میگیرد ،سپس رویداد به آن صورتی که اتفاق افتاده با توجه به زمان وقوع رویداد ، مثل سبک تاریخی شره داده میشود. مخاطبانی که به اخبار و گزارشات و ماجراهای پشت پرده خبرفوق علاقه دارند ، با دنبال نمودن و دانستن وقایع شرح کامل آن خرسند میشوند. به اینگونه اخبار تفصیلی مثل مطالعه یک داستان مینگرند. این سبک میتواند در تنظیم حوادث و یا رویدادهای مشابه مورد استفاده قرارگیرد.

 

9-کاستی ها و مزایای سبک هرم وارونه را برشمرید ؟

مزایا :

- در لید چکیده مهمترین مطلب ارائه میشود.

- مخاطب زمان کمتری برای دریافت مطلب لازم دارد.

- مخاطب را خسته نمیکند.

 - ارضا نمودن حس کنجکاوی مخاطب از نظرتسریع در نیاز خبری .

- متن خبر بر پایه ارزش خبر تنظیم میشود.

- مخاطب را ترغیب به خواندن خبر مینماید.

- از لحاظ تصحیح ،تیتر نویسی و صفحه آرایی کار را ساده میکند.

کاستی ها :

- از آنجا که در  لید چکیده مطلب بیان میشود و اطلاعات مهم جدیدی به مخاطب عرضه نمیشود احتمال دارد خواننده از پیگیری و خواندن بقیه مطلب باز دارد.

- در مورد خبرهای طولانی ،آنچه در لید گفته میشود ، دوباره در متن خبر هم تکرار میشود.

- اعمال نظر خبرنگار در برجسته کردن مطالب .

- بعضی مواقع توسط سردبیر برخی از اطلاعات متن خبر، خلاصه یا حذف میشود.

10-کاستی ها و مزایای سبک تاریخی را برشمرید؟

مزایای سبک تاریخی:

1-      مطلب کاملتر بیان میشود.

2-      اعمال نظر خبرنگار در برجستهگی مطلب کمتر است.

کاستی ها ی سبک تاریخی:

1-      زمان بیشتری جهت دریافت مهمتریم مطلب لازم است.

2-      خواننده را احتمالآ خسته میکند.

3-      ترغیب خواننده به خواندن خبر با توجه به حوصله و وقت و سواد مشکل است.

4-      از لحاظ تصحیح ،تیتر نویسی و صفحه آرایی کار را مشکل میکند.